Republika Południowej Afryki to wręcz wymarzone miejsce na ślub, bo mają tu tak wiele rodzajów, że każdy znajdzie coś dla siebie. Od tradycyjnych ceremonii afrykańskich, poprzez śluby religijne, a kończąc na ślubach cywilnych, humanistycznych oraz plenerowych na safari albo polu golfowym. Lecz, po co się ograniczać?! Typowy ślub w RPA jest zazwyczaj fuzją kilku obrzędów!

Jak to się wszystko zaczęło? Rdzennie afrykańskie tradycje i obrzędy nabrały mocy prawnej w RPA dopiero po upadku apartheidu w latach 90-tych. Niestety wcześniej rdzenne plemiona traktowane były tu jak obywatele drugiej kategorii. Na szczęście rządy Nelsona Mandeli zagwarantowały wszystkim równouprawnienie. Zapewne dlatego nowa konstytucja wprowadziła nie tylko progresywne normy zachodnie (na przykład adopcję dzieci przez małżeństwa homoseksualne), ale także usankcjonowała wiele zwalczanych dotąd afrykańskich zwyczajów i tradycji. Należały do nich między innymi: lobola (opłata za pannę młodą) oraz poligamia. Poniżej opisałam pięć najpopularniejszych ceremonii ślubnych w RPA.

1. Ślub cywilny lub humanistyczny w plenerze

W RPA ślub humanistyczny od cywilnego różni się tym, że państwo młodzi sami wybierają lub układają tekst przysięgi, a ślubu może im udzielić nawet bliska osoba, ale pod nadzorem urzędnika. W RPA takie śluby są bardzo popularne ze względu na piękną scenerię. Śluby najczęściej odbywają się na plażach, polach golfowych, w buszu albo w górach. Wzięciem cieszą się nie tylko wśród mieszkańców RPA, ale także turystów, lubiących łączyć ślub z safari!

2. Tradycyjny afrykański ślub

Nieodłącznym elementem takiego ślubu jest lobola. Bardzo stary zwyczaj wedle, którego pan młody zobowiązany jest uiścić opłatę za swą przyszłą małżonkę. Lobola jest formą rekompensaty dla rodziców oraz podziękowaniem za ich trudy włożone w wychowanie córki. Wartość panny młodej określa uroda, wykształcenie, pozycja zawodowa, status rodziny itp. Lobola (podobnie jak mahr w tradycji muzułmańskiej) jest koniecznym warunkiem zawarcia związku małżeńskiego. Bez loboli małżeństwo jest nieważne.

Tradycja loboli jest tak silna, że znam pary europejsko-afrykanskie, w których pan młody z Europy (pośród moich znajomych to zazwyczaj Niemcy i Francuzi) musiał zapłacić lobolę! Panowie zazwyczaj jednak się nie opierają! Ceremonia ślubna odbywa się zazwyczaj zarówno w miejscu zamieszkania pana młodego, jak i w miejscu zamieszkania panny młodej – jeśli którekolwiek z państwa młodych jest obcokrajowcem, ceremonia odbywa się według ustaleń.

3. Połączenie ślubu afrykańskiego z religijnym

Większość  rdzennych Afrykanek w RPA marzy o białym ślubie z welonem i powłóczystym trenem. Zwykle jest to grupa wpływowych, młodych kobiet, które dla rodziców i dziadków godzą się na tradycyjny ślub, ale dla siebie i przyjaciół wolą nowoczesną ceremonię.  Często tę formę wybierają pary mieszane.

Taki ślub to w zasadzie dwa śluby – bo często nie da się wszystkiego zorganizować za jednym zamachem. Po prostu nie pozwalają na to procedury ślubu afrykańskiego, czyli negocjacje w sprawie loboli, oddzielna ceremonia u pana młodego i u panny młodej oraz to, że często w obydwóch ceremoniach uczestniczyć będą różni goście. Kiedyś przebywałam w hotelu, w którym odbywała się taka połączona ceremonia na niezbyt dużą skalę (bo na większą skalę rezerwuje się cały hotel). Było bardzo widowiskowo, niestety nie udało mi się zrobić zdjęć, bo żeby to zrobić musiałabym się chyba wprosić na imprezę:-)

4. Ślub poligamiczny

W tym przypadku pan młody nie jest już kawalerem, więc potrzebna jest na niego zgoda pierwszej żony (oraz każdej kolejnej, jeśli jest ich więcej). Ślub poligamiczny zawierany jest tak samo jak tradycyjny ślub afrykański, ale dostępny jest on tylko dla członków społeczności afrykańskich. Muzułmanie w RPA legalnie mogą posiadać tylko jedną żonę. Małżeństwa poligamiczne nie są częste, ale są społecznie akceptowane. Obecny prezytdent RPA, Jacob Zuma, ma obecnie 4 żony, a Zuluski król Goodwill Zwelithini posiada ich aż 6!

5. Połączenie ślubu religijnego z cywilnym

Choć w RPA nie obowiązuje konkordat, jest to jego odpowiednik. Ceremonia odbywa się w kościele, meczecie lub synagodze. Duchowny (ksiądz, imam albo rabin) posiada uprawnienia do udzielania ślubów w ramach swojej religii oraz obowiązującego w RPA prawa. Liczba duchownych z tego rodzaju uprawnieniami jest ograniczona, toteż ceremonię należy planować z odpowiednim wyprzedzeniem.

Dlaczego w RPA popularna jest intercyza?

Teoretycznie, aby ślub był ważny, musi być zawarty w obecności upoważnionego urzędnika. Jeśli ceremonię prowadzi przedstawiciel starszyzny,  nowożeńcy mają obowiązek zalegalizować małżeństwo w ciągu trzech miesięcy. Jednak w praktyce nawet niezalegalizowane śluby pozostają ważne. Wystarczy tylko, że nowożeńcy przedstawią dowody na to, że małżeństwo rzeczywiście zostało zawarte oraz, że nie znajdzie się nikt, kto byłby w stanie udowodnić, że jest nieważne. To zawiłe prawo sprawia, że w praktyce to zawsze pierwsza małżonka (nawet niezalegalizowana) uważana jest za prawowitą. Może to nawet spowodować unieważnienie kolejnego legalnego związku! Dlatego zawieranie małżeństw z obywatelami RPA może być trochę ryzykowne. Zapewne właśnie z tego powodu w RPA popularna jest intercyza! I to nie tylko wśród cudzoziemców!

Może zainteresuje Was też Nasz spontaniczny ślub w Tanzanii

[mc4wp_form id=”497″]